Update arbeidsmarkt derde kwartaal 2020

De cijfers over het derde kwartaal waren in veel opzichten wat slechter dan over het tweede kwartaal, maar in vergelijking met eerdere crises / perioden van laagconjunctuur staat de Nederlandse arbeidsmarkt er nog altijd goed voor. 

• De arbeidsmarktactiviteit, de mate waarin de Nederlandse beroepsbevolking actief op zoek is naar een baan, is in vergelijking met vorig kwartaal wederom gedaald (-8 duizend personen). Ten opzichte van het derde kwartaal van 2019 is er sprake van een grote afname (-93 duizend). Er is weliswaar een toename van mensen die op zoek zijn naar ander werk doordat de werkloosheid stijgt, maar tegelijkertijd zijn mensen mét een baan (veruit de grootste groep) juist minder actief geworden. Iets meer dan één op de negen personen uit de Nederlandse beroepsbevolking (11,4%) is actief op zoek naar een nieuwe baan. We zien verder dat het aandeel mensen dat helemaal niet op zoek is naar (ander) werk is toegenomen (41,1%; +0,7%). Daar staat een daling van met name het latente deel tegenover (47,5%; -0,6%). De arbeidsmarktactiviteit verschilt sterk per beroep. Zie voor functiespecifieke inzichten het DoelgroepenDashboard.

• Bij het aantal baanwisselingen zien we eveneens een daling. Ten opzichte van vorig jaar betekent de 19,0% die ander/nieuw werk vond een daling van 32 duizend. Ten opzichte van vorig kwartaal is de afname met 44 duizend nog wat groter. Bij een langere periode van afnemende economische groei (of krimp) en een oplopende werkloosheid zal het aantal baanwisselingen waarschijnlijk verder dalen. Er zijn minder baanopeningen en de mobiliteit neemt af (de eerder genoemde dalende arbeidsmarktactiviteit onder werkenden).

• Ook de sourcingsdruk is met 31,5% in het derde kwartaal afgenomen. Zowel ten opzichte van vorig jaar (32,5%) als ten opzichte van vorig kwartaal (32,1%). Iets meer dan drie op de tien personen uit de Nederlandse beroepsbevolking werd minimaal één keer per kwartaal benaderd door een werkgever of bureau voor een nieuwe baan. De sourcingsdruk is een belangrijke indicator van schaarste op de Nederlandse arbeidsmarkt. De sourcingsdruk voor specifieke beroepen kan worden achterhaald via het DoelgroepenDashboard.

• De werkloosheid is als gevolg van de coronacrisis opgelopen. Met name de stijging in het begin van de zomer was groot. Niettemin is het werkloosheidspercentage met 4,3% nog steeds laag. In september en oktober noteerde het CBS zelfs een kleine daling van de werkloosheid. Waarschijnlijk zal de werkloosheid in de komende maanden verder oplopen. Het CPB voorziet in haar meest recente prognose (Novemberraming 2020) een toename van de werkloosheid voor 2020 naar 4,1 % (t.o.v. 3,4% in 2019). In 2021 kan de werkloosheid nog verder oplopen naar 6,1%. Dat is nog steeds betrekkelijk laag. Ter vergelijking, tijdens de vorige crisis lag de werkloosheid op haar hoogtepunt boven de 7% (2013/2014).

• Na een onafgebroken daling van bijna 7 jaar is de verwachte zoekduur naar een nieuwe baan dit kwartaal licht gestegen. Deze zoekduur is gebaseerd op de periode die mensen zélf aangeven nodig te hebben voor het vinden van nieuw werk. Het kan gezien worden als vertrouwensindicator van werknemers in de arbeidsmarkt. Met 3,9 maanden is de verwachte zoekduur overigens nog steeds erg laag.

• Het aandeel flexwerkers dat verwacht een vast contract te krijgen bij afloop van hun huidige flexibele contract is wederom gedaald in het derde kwartaal. Niettemin is het percentage (37%) nog steeds hoog in vergelijking met voorgaande jaren. Ook het aandeel baanvinders dat direct een vast contract kreeg is verder afgenomen, na een flinke toename in het eerste kwartaal (waarschijnlijk als gevolg van de invoering van de WAB). Ondanks de afname hebben bijna vier op de tien baanvinders direct een vast contract gekregen in het derde kwartaal.

• In 2019 ontstonden er ruim 1,2 miljoen nieuwe vacatures volgens het CBS. Nog niet eerder ontstonden er zoveel nieuwe vacatures in één jaar. De vacaturegraad (het aantal vacatures t.o.v. het aantal banen van werknemers) bereikte met 14,8% ook een nieuw record. Zelfs in 2007 - vlak voor de crisis - was de vacaturegraad niet zo hoog (14,3%), terwijl de economie dat jaar groeide met 3,8%, de werkgelegenheid met 2,9% toenam en de werkloosheid met 4,2% erg laag was. De meest recente prognose van het CPB over de impact van de coronacrisis op de Nederlandse economie (Macro Economische Verkenning 2021) is doorgerekend in ons vacaturemodel. De verwachting is dat het aantal vacatures flink zal dalen in 2020. De verwachte 695 duizend vacatures betekent bijna een halvering ten opzichte van de bijna 1,3 miljoen vacatures in 2019. Vanaf 2021 zal het aantal vacatures naar verwachting weer toenemen tot ongeveer 1 miljoen. Voor 2023 wordt overigens uitgegaan van het 'normale groeipad' (1,5 procent economische groei, 4,3% werkloosheid). Het jaar 2022 wordt in deze prognose gezien als 'overgangsjaar'.

De indicatoren op deze website worden periodiek geüpdatet. De cijfers op basis van ons Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek worden ieder kwartaal bijgewerkt. De overige indicatoren en modellen op deze pagina wordt op maandbasis geactualiseerd.

Terug naar boven ↑