Arbeidsmarkt onverminderd goed

De arbeidsmarkt leek eind vorig jaar te draaien, maar daarvan lijkt vooralsnog geen sprake. De werkgelegenheid is historisch hoog, de werkloosheid historisch laag en de schaarste groot. De impact van het cornavirus is nog niet of nauwelijks terug te zien in de cijfers. In Nederland manifesteerde het virus, en alle onzekerheid die het met zich meebrengt, zich eind februari. Pas wanneer er cijfers zijn over maart en verder, zal duidelijk worden wat de gevolgen van het virus zijn op de arbeidsmarkt.

• De arbeidsmarktactiviteit, de mate waarin de Nederlandse beroepsbevolking actief op zoek is naar een baan, is in vergelijking met vorig kwartaal gestegen (+11 duizend personen). Ten opzichte van het vierde kwartaal van 2018 is sprake van een lichte afname (-7 duizend). In totaal is één op de acht personen uit de Nederlandse beroepsbevolking (12,5%) actief op zoek naar een nieuwe baan. Ook de groep latente baanzoekers is toegenomen. Het arbeidsaanbod is daarmee gestegen.

• De toegenomen activiteit en werkgelegenheid vertaalt zich ook door in het totaal aantal baanwisselingen; 19,5% van de beroepsbevolking vond ander/nieuw werk. Een toename van 13 duizend ten opzichte van het derde kwartaal van 2019 en 33 duizend meer dan in het vierde kwartaal van 2018.

• De sourcingsdruk is in het vierde kwartaal ten opzichte van het vorige kwartaal afgenomen (van 32,5% naar 31,7%). Ten opzichte van het vierde kwartaal van 2018 (31,0%) is nog wel sprake van een  jaar nog een lichte toename. Bijna één op drie personen uit de Nederlandse beroepsbevolking wordt minimaal één keer per kwartaal benaderd door een werkgever of bureau voor een nieuwe baan. De sourcingsdruk is een belangrijke indicator van schaarste op de Nederlandse arbeidsmarkt.

• De werkloosheid liet van april t/m november een stijging zien, maar is sinds december 2019 sterk afgenomen. Het werkloosheidspercentage is met 2,9% historisch laag. Het kan bijna niet anders dan de werkloosheid in de komende maanden kan oplopen, ondanks alle nood- en steunmaatregelen van de overheid. Het CPB voorziet in haar meest recente prognose (Centraal Economisch Plan, 3 maart 2020) voor 2020 een lichte toename van de werkloosheid tot 3,6%.

• De verwachte zoekduur naar een nieuwe baan ligt op 4 maanden. Deze zoekduur naar een baan is gebaseerd op de periode die mensen zélf aangeven nodig te hebben voor het vinden van nieuw werk. Het kan gezien worden als vertrouwensindicator van werknemers in de arbeidsmarkt.

• Flexwerkers verwachten vaker een vast contract te krijgen bij afloop van hun huidige flexibele contract. In hier vierde kwartaal van 2019 is dit aandeel toegenomen tot 39,1%. Het aandeel baanvinders dat direct een vast contract kreeg is daarentegen licht afgenomen, maar is - de laatste jaren in ogenschouw nemend - met 37,8% nog altijd hoog. De invoering van de WAB is in dit verband interessant. Het effect daarvan is nog onduidelijk en zal zich in de komende maanden/kwartalen gaan uiten.

• In 2019 ontstonden er ruim 1,2 miljoen nieuwe vacatures volgens het CBS. Nog niet eerder ontstonden er zoveel nieuwe vacatures in één jaar. De vacaturegraad (het aantal vacatures t.o.v. het aantal banen van werknemers) bereikte met 14,8% ook een nieuw record. Zelfs in 2007 - vlak voor de crisis - was de vacaturegraad niet zo hoog (14,3%), terwijl de economie dat jaar groeide met 3,8%, de werkgelegenheid met 2,9% toenam en de werkloosheid met 4,2% erg laag was.

• Naast alle positieve signalen was er het afgelopen jaar ook sprake van een daling van een aantal vertrouwens- en stemmingsindicatoren. Een aantal van die indicatoren vertoont nog steeds een dalende trend, zoals de vacature-indicator (CBS) en het aantal uitzenduren (ABU). Het consumenten- en producentenvertrouwen en de inkoopmanagersindex (Nevi) lijken zich na een daling wat te stabiliseren. Het effect van de coronacrisis komt vooralsnog beperkt terug in de indicatoren. Het is vooralsnog afwachten wat er de komende maanden gaat gebeuren. De verwachting is dat - als gevolg van het coronavirus, maar bijvoorbeeld ook de afwikkeling van de Brexit - de economie (nationaal en internationaal) een flinke dreun zal krijgen. De prognosemodellen van Intelligence Group voorspellen voor 2020 een afname van vacatures en economische groei.

Terug naar boven ↑

_{Noot: Als gevolg van een verbetering van de weging van ons onderzoek en een correctie in de afleiding van het onderwijsniveau van personen door het CBS, hebben we alle historische cijfers op deze pagina met terugwerkende kracht herzien. Hierdoor kan het voorkomen dat de cijfers licht afwijken van eerdere publicaties.}