Arbeidsmarkt in Cijfers

Update arbeidsmarkt derde kwartaal 2021
De arbeidsmarkt herstelt zich net zo snel als dat ze bij het begin van de coronauitbraak kromp. De ontwikkelingen van de eerste twee kwartalen zetten zich voort: de werkloosheid daalt, minder mensen wisselen van baan en de arbeidsmarktactiviteit is laag. Kortom: het aanbod van arbeid neemt af. Tegelijkertijd neemt de vraag naar arbeid toe en worden mensen steeds vaker benaderd voor ander werk: de sourcingsdruk was nog nooit zo hoog. De krapte op de arbeidsmarkt neemt hierdoor steeds verder toe.

• De arbeidsmarktactiviteit, de mate waarin de Nederlandse beroepsbevolking actief op zoek is naar een baan, is in vergelijking met vorig kwartaal wederom gedaald (-31 duizend). Ook ten opzichte van het derde kwartaal van 2020 is er sprake van een afname (-55 duizend). Iets meer dan één op de tien personen uit de Nederlandse beroepsbevolking (10,7%) is actief op zoek naar een nieuwe baan. Onder werkenden is dat slechts één op de veertien (7,2%) en is de trend dalend. We zien verder dat het aandeel mensen dat helemaal niet op zoek is naar (ander) werk opnieuw is toegenomen (43,6%; +0,8%). De arbeidsmarktactiviteit verschilt sterk per beroep. Zie voor functiespecifieke inzichten het DoelgroepenDashboard en Giant.
• Bij het aantal baanwisselingen zien we net als vorig kwartaal een flinke daling. Ten opzichte van vorig jaar betekent de 16,7% die ander/nieuw werk vond een daling van 180 duizend. Ten opzichte van vorig kwartaal is de afname met 26 duizend wat minder groot. De mobiliteit is duidelijk afgenomen. Dit terwijl de werkgelegenheid toeneemt. Dit betekent dat mensen die al werk hadden steeds minder vaak wisselen van baan.
• De sourcingsdruk is met 34,3% in het derde kwartaal wederom toegenomen. Zowel ten opzichte van vorig kwartaal als ten opzichte van vorig jaar is er sprake van een toename. Ruim één op de drie personen uit de Nederlandse beroepsbevolking werd minimaal één keer per kwartaal benaderd door een werkgever of bureau voor een nieuwe baan. De sourcingsdruk is een belangrijke indicator van schaarste op de Nederlandse arbeidsmarkt. De sourcingsdruk voor specifieke beroepen kan worden achterhaald via het DoelgroepenDashboard en Giant.
• De werkloosheid liep als gevolg van de coronacrisis in eerste instantie snel op, maar sinds de tweede helft van 2020 is er sprake van een daling. Het werkloosheidspercentage is met 2,7% (november 2021) erg laag. Waarschijnlijk zal de werkloosheid wel weer iets oplopen met het op afbouwen van nood- en steunmaatregelen in het laatste kwartaal van 2021. Het CPB voorziet in haar meest recente prognose (augustusraming 2021) een werkloosheidspercentage van 3,4% voor 2021 oplopend naar 3,6% in 2022. Dat is een erg lage werkloosheid. De arbeidsmarkt blijft daarom naar verwachting krap.
• Bij de de verwachte zoekduur naar een nieuwe baan zien we na een stabilisatie in de eerste helft van 2021 nu een daling. Deze zoekduur is gebaseerd op de periode die mensen zélf aangeven nodig te hebben voor het vinden van nieuw werk. Het kan gezien worden als vertrouwensindicator van werknemers in de arbeidsmarkt. Met 3,9 maanden is de verwachte zoekduur erg laag. Alleen begin 2020 was de verwachte zoekduur nog net iets lager.
• Het aandeel flexwerkers dat verwacht een vast contract te krijgen bij afloop van hun huidige flexibele contract is opnieuw toegenomen. Het percentage steeg van 39,6% in het tweede kwartaal naar 41,8% in het tweede kwartaal. Dat aandeel is nog niet zo hoog geweest sinds de metingen in 2015 zijn begonnen. Het aandeel baanvinders dat direct een vast contract kreeg is wel wat afgenomen. In het derde kwartaal gaf 36,3% van de baanvinders aan dat ze direct een vast contract kregen (ten opzichte van 37,1% vorig kwartaal). Dat is vergelijkbaar met de periode eind 2018. Over een wat langere periode bezien is het aandeel nog altijd relatief hoog. De cijfers passen bij het beeld van een krappe arbeidsmarkt.

In 2020 ontstonden er net iets meer dan 1 miljoen nieuwe vacatures volgens het CBS. Dat is een flinke daling ten opzichte van de ruim 1,2 miljoen nieuwe vacatures in 2019. De vacaturegraad (het aantal vacatures t.o.v. het aantal banen van werknemers) lag met 12,1% niettemin nog steeds boven het gemiddelde van de afgelopen 20 jaar (11,1%). De vacaturegraad is vergelijkbaar met eerdere perioden zoals 2016/2017, 2008 en 2005. Jaren waarin de economie flinke groeide in tegenstelling tot forse krimp in 2020. De meest recente prognose van het CPB over de Nederlandse economie en arbeidsmarkt zijn doorgerekend in ons vacaturemodel. De verwachting is dat het aantal vacatures in 2021 en 2022 zal stijgen naar ruim 1,1 miljoen op jaarbasis. Daarna neemt de economische groei wat af en volgt ook een lichte daling van het aantal vacatures naar ongeveer 1 miljoen per jaar.

De indicatoren op deze website worden periodiek geüpdatet. De cijfers op basis van ons Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek worden ieder kwartaal bijgewerkt. De overige indicatoren en modellen op deze pagina worden op maandbasis geactualiseerd.